Görevi İhmal ve Kötüye Kullanma Suçu ve Cezası

Görevi Kötüye Kullanma Suçu Nedir?

Görevi kötüye kullanma suçu, bir kamu görevlisinin görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olması ya da kişilere haksız bir menfaat sağlaması olarak tanımlanabilir. Görevi kötüye kullanma suçu Türk Ceza Kanunu’nun 257. maddesi uyarınca hüküm altına alınmıştır. Bu anlamda görevi kötüye kullanma suçu, görevin gereklerine aykırı davranarak görevi kötüye kullanmak, görevini yapmamak ve görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstermek şeklinde seçimlik hareketlerden birinin bir kamu görevlisi tarafından işlenmesi ile gündeme gelir.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Cezası

Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Ayrıca, görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Unsurları Nelerdir?

Görevi kötüye kullanma suçunun gündeme gelebilmesi için bazı şartların vuku bulması gerekmektedir. Zira kamu görevlisinin görevi esnasında ve görevin gereklerine aykırı davranarak sebep olduğu her zarar bakımından, anılan suç gündeme gelmez.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunu Kamu Görevlisi İşlemelidir.

Görevi kötüye kullanma suçu bir kamu görevlisi tarafından işlenmelidir. Bu anlamda anılan suç faili bakımından özgü suçlardandır. Dolayısı ile görevi kötüye kullanma suçunun faili herkes olamaz. Ancak o görevi yapmakla yükümlü olan kamu görevlisi bakımından söz konusu olur.

Görevi Kötüye Kullanma Suçu Kasten Mi İşlenir?

Görevi kötüye kullanma suçunu ancak kasten işlenen bir suçtur. Kast, failin yani suçu işleyen kişinin suç işleme saiki yani suç işleme düşüncesi ile hareket ederek suça konu fiilleri gerçekleştirmesini ifade etmektedir. Örneğin, memur A yanlışlıkla bir vatandaşın zarara uğramasına sebep olmuş ise bu anlamda anılan suçun diğer unsurları mevcut olsa dahi A’nın kasten hareket etmesi söz konusu olmadığından görevi kötüye kullanma suçunu işlediği söylenemez.

Görevi Kötüye Kullanma Suçu Neticesinde Bir Zarar Meydana Gelmelidir.

Görevi kötüye kullanma suçunu konu edilen yani suç teşkil eden fiiller sebebi ile meydana gelen somut bir zarar olmalıdır. Bu anlamda şayet anılan suç bakımından diğer unsurlar sabit olsa da herhangi bir zarar meydana gelmemiş ise görevi kötüye kullanma suçunun işlendiği söylenemez. Zarar kanuni düzenleme gözetildiğinde karşımıza üç farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Dolayısı ile görevin gereklerine aykırı davranan, görevi yapmayan yada hukuka aykırı görev icra eden bir kamu görevlisi,

• Kişilerin mağduriyetine sebep olma,

• Kamunun zararına neden olma,

• Kişilere haksız bir menfaat sağlama,

Şeklinde bir zarara sebep olmuş ise görevi kötüye kullanma suçu bakımından sorumlu olacaktır.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Fail

Görevi kötüye kullanma suçu ancak bir kamu görevlisi tarafından işlenebilir. Bu anlamda anılan suç faili bakımından özgü suçlardandır. Kamu görevlisi ise kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişiyi ifade etmektedir. Örneğin üniversitede çalışan bir akademisyen A, devlet okulundaki matematik öğretmeni B, vergi dairesinde vezne görevlisi C bir kamu görevlisidir.Görevi kötüye kullanma suçunun faili olan kamu görevlisi aynı zamanda, kötüye kullanılan görevi yapmakla yükümlü olan yani görevlendirilen kişi olmalıdır.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Şikayet

Görevi kötüye kullanma suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Bu anlamda anılan suçun işlendiğinin adli makamlara intikal etmesi ile birlikte yetkili makamlar, suçun soruşturulması ve kovuşturulması işlemlerine re’sen başlar.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Zamanaşımı

Görevi kötüye kullanma suçu bakımından Türk Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca belirlenen genel dava zaman aşımı süresi yani 8 yıl geçerlidir. Dolayısı ile suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içerisinde soruşturma işlemlerine başlanmadığı taktirde suç zaman aşımına uğrayacaktır. Zaman aşımı süresinin geçmesi, ceza hukuku bağlamında davanın düşmesi sonucunu doğurur. Böylelikle kişi şikayetten vazgeçse dahi soruşturma kendiliğinden devam edecektir.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Cezası Adli Para Cezasına Çevrilebilir Mi?

Adli para cezası, mahkeme kararı ile hükümlünün belirli bir miktarda parayı devlet hazinesine ödemesin ifade etmektedir. Görevi kötüye kullanma suçu sebebi ile yapılan yargılama neticesinde hükmolunacak hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Cezası Ertelenebilir Mi?

Cezanın ertelenmesi, ceza hukuku bağlamında mahkemece hükmedilen hapis cezasının, ceza evinde infazından şartlı olarak vazgeçilmesini sağlayan bir kurumdur. Görevi kötüye kullanma suçu konu olan ve yukarıda detaylı açıklanan diğer fiillerin işlenmesi durumunda fail hakkında hükmolunacak hapis cezasına yönelik olarak, cezanın ertelenmesi yönünde karar tesis edilmesi mümkündür. Mahkemece bu yönde karar verilebilmesi için ertelemeye ilişkin şartların vuku bulması gerekmektedir.

Görevi Kötüye Kullanma Suçu ve HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması)

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, belirli şartların varlığı halinde, hükmün sanık hakkında hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade etmektedir.Görevi kötüye kullanma suçu konu olan ve yukarıda detaylı açıklanan diğer fiillerin işlenmesi durumunda fail hakkında hükmolunan hapis cezasına ilişkin olarak, mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevi kötüye kullanma suçu bakımından görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Anılan suç bakımından yetkili mahkeme ise, kamu görevlisinin görev yaptığı yer mahkemesi olacaktır.